آموزش به عنوان یک پایه مهم برای توسعه اجتماعی عمل میکند و با شکل دادن افراد و تهیه ابزارهای لازم برای بهرهمندی از توانمندیهای خود، آنان را قادر میسازد تا به جامعه خود کمک کنند. در جهانی که روز به روز به هم پیوستهتر میشود، درک معادل میزان تحصیلات در کشورهای مختلف از اهمیت بسزایی برخوردار است، به خصوص برای دانشجویانی که قصد دارند در خارج از کشور تحصیل کنند. از آنجا که افراد زیادی قصد ادامه تحصیل در کانادا را دارند، در این مقاله به بررسی معادلسازی مقاطع تحصیلی در ایران و کانادا میپردازیم.
ایران و کانادا، هر کدام با مناظر فرهنگی و آموزشی منحصر بهفرد خود، مسیرهای متنوعی برای دانش و پیشرفت تحصیلی ارائه میدهند. معادلسازی مدارک تحصیلی در کانادا یک فرآیند مهم است تا افراد با تحصیلات بینالمللی بتوانند در جامعه کانادایی یکپارچه شوند، به اقتصاد کانادا و به حفظ کیفیت و استانداردهای آموزش در این کشور کمک کنند.
در ایران تحصیلات ابتدایی شامل 6 سال ابتدایی آموزش رسمی است (پایه 1 تا 6). آموزش ابتدایی در کانادا معمولا از پیش دبستانی تا پایان پایه ششم ادامه دارد و پایهای برای سفر تحصیلی دانشآموزان فراهم میکند.
رویکرد آموزشی در کانادا بر توسعه جامع دانشآموزان تأکید دارد و به جز موضوعات درسی، بر روی مهارتهای اجتماعی، ورزش و تواناییهای هنری نیز تمرکز دارد. با وجود شباهتهایی در موضوعات اصلی تدریس شده در آموزش ابتدایی، سیستمهای آموزشی ایران و کانادا تفاوتهای قابل توجهی نیز دارند.
در تقسیمبندی جدید ایران، دانش آموزان پس از گذراندن مرحله دبستان به مرحله متوسطه که پایههای 7 تا 12 را در بر میگیرد، راه مییابند. مقطع متوسطه شامل دو دوره یعنی پایه 7 تا 9 و 10 تا 12 است. تحصیلات متوسطه در کانادا هم دارای دو سطح است. سطح دوره اول متوسطه از پایه 7 تا 9 و سطح دوم شامل پایه 10 تا 12 است.
در کشور ایران مقطع کارشناسی خود به دو بخش کارشناسی پیوسته و کارشناسی ناپیوسته (ویژه دانشجویان کاردانی) تقسیم می شود. به طور معمول دانشجویان کارشناسی پیوسته پس از 4 سال تحصیل و سپری کردن حدود 140 واحد درسی می توانند مدرک لیسانس خود را اخذ کنند.
دانشجویان کارشناسی پیوسته (undergraduate program) در ساختار سیستم آموزشی کانادا با سپری کردن 4 سال تحصیلی و در طی 8 ترم قادر خواهند بود تا مدرک لیسانس خود (bachelor’s degree) را اخذ نمایند. در کشور کانادا دانشجویان کالج (شبیه به دوره کاردانی) نیز با سپری کردن 2 الی 4 سال می توانند مدرک کاردانی ((Associate’s degree را دریافت کنند.
در کشور ایران دانشجویان کارشناسی ارشد با گذراندن 32 واحد درسی می توانند به مدرک فوق لیسانس دست یابند. در کانادا دانشجویان کارشاسی ارشد (معادل با post graduate) نیز با سپری کردن 30 الی 33 واحد تحصیلی قادر هستند تا مدرک فوق لیسانس (master’s degree) خود را دریافت کنند.
پس از اخذ مدرک کارشناسی ارشد، دانشجو میتواند تصمیم بگیرد که مدرک دکترا یا PhD را بگیرد که بالاترین سطح آموزش در کانادا و بیشتر دانشگاههای جهان است. در کانادا میتوان مدارک دکتری را در رشتههای خاصی مانند موسیقی (D.Mus) یا حقوق (LLD) نیز اخذ کرد.
برای معادل سازی مدارک تحصیلی در کانادا، شما میتوانید از سه راهکار زیر استفاده کنید:
1. مراجعه به مراکز معتبر ترجمه و اعتبارسنجی مدارک: در کانادا بسیاری از مراکز تحصیلی و ادارات دولتی مراکزی برای ترجمه و اعتبارسنجی مدارک تحصیلی خارجی ارائه میدهند. این مراکز معمولا متخصصینی را که با نحوه تعیین معادل مدارک تحصیلی در کانادا آشنایی دارند، به کار میگیرند
2. مراجعه به دفاتر تحصیلات عالی کانادا: در کانادا، برخی از موسسات آموزشی دفاتری برای تعیین معادل مدارک تحصیلی خارجی دارند. شما میتوانید با مراجعه به این دفاتر، مدارک خود را ارائه کنید و آنها به شما کمک کنند تا معادل آن را تعیین کنید.
3. استفاده از سیستم معادل سازی مدارک تحصیلی کانادا: در کانادا یک سیستم معادل سازی مدارک تحصیلی به نام "مرجع معادل سازی تحصیلات عالی کانادا" (CES) وجود دارد. این مرجع معمولا برای تعیین معادل مدارک تحصیلی خارجی در کانادا استفاده میشود. برای استفاده از این سیستم، شما باید به وب سایت CES مراجعه کنید و دستورالعملهای موجود را دنبال کنید.
در هر صورت، برای معادلسازی مدارک تحصیلی در کانادا، باید توجه داشته باشید که هزینههایی مرتبط با این فرآیند وجود دارد و ممکن است این هزینهها باتوجه به نوع مدرک تحصیلی و مراجعه کردن به چه موسساتی متفاوت باشد.
برای بیشتر مردم، هزینه بررسی و ارزیابی مدارک تحصیلی حدود 200 دلار کانادا است و هزینه ارسال مدرک به آن اضافه میشود. هزینه ارسال مدرک به نحوه ارسالی که انتخاب میکنید بستگی دارد و ارسال با پیک گزینه گرانتری است.
موسسه |
زمان پردازش رسمی |
هزینه |
خدمات آموزشی جهانی (WES) |
35 روز کاری که میتواند تا 3 ماه طول بکشد. |
220 دلار کانادا برای هر تعداد اعتبار+100 دلار کانادا برای ارتقاء و هزینههای پیک |
سرویس ارزیابی صلاحیتهای بینالمللی (IQAS) |
23 هفته از روز دریافت کلیه مدارک |
200 دلار کانادا برای هر تعداد اعتبار+هزینه پیک |
سرویس ارزیابی مدارک بینالمللی (ICES) |
20 هفته از روز دریافت کلیه مدارک |
200 هزار دلار کانادا برای هر اعتبار |
سرویس آموزش مقایسهای (CES) |
90 روز از زمان دریافت کلیه مدارک |
210 دلار کانادا برای هر مدرک+ هزینه پیک |
معادلسازی مدارک تحصیلی در کانادا برای چندین دلیل انجام میشود. یکی از دلایل اصلی این است که افرادی که مدارک تحصیلی خود را خارج از کانادا کسب کردهاند، بتوانند وارد بازار کار کانادا شوند یا تحصیل خود را در این کشور ادامه دهند.
با تعیین معادل مدارک تحصیلی خارجی، کارفرمایان و موسسات آموزشی کانادایی، بهتر میتوانند مهارتها و دانش افراد با تحصیلات بینالمللی را بررسی کنند و در مورد صلاحیت آنها برای استخدام یا ادامه تحصیل تصمیم بگیرند. این باعث میشود که بازار کار و موسسات آموزشی کانادا، به یک جمعیت گسترده و متنوع از افراد با زمینههای تحصیلی مختلف دست یابند.
دلیل دیگری برای انجام معادلسازی مدارک تحصیلی در کانادا، حفظ استانداردها و کیفیت آموزش در این کشور است. با ارزیابی مدارک تحصیلی افراد از کشورهای دیگر، موسسات آموزشی و ارگانهای نظارتی کانادایی میتوانند اطمینان حاصل کنند که استانداردهای سیستم آموزشی خود را حفظ کردهاند و افراد با مدارک معادل به همان استانداردها توجه نشان می دهند.
برای اینکه دانشجویانی که مدرک حقوق خود را در خارج از کانادا کسب کردهاند بتوانند در کانادا به وکالت بپردازند، باید ابتدا صلاحیتهای حقوقی خود را توسط کمیته ملی اعتباربخشی (NCA) در کانادا اثبات کنند. برای این منظور، باید مدرک حقوقی خود را به کمیته ملی اعتباربخشی ارائه داده و پس از بررسی، گزارش ارزیابی خود را دریافت کنند. سپس برای ورود به فرآیند پذیرش وکالت، گواهینامه صلاحیت NCA را به عنوان یکی از الزامات این فرآیند باید ارائه دهند.
توجه کنید که کمیته ملی اعتباربخشی بسیار حساس به کیفیت نمرات دریافتی در طول دوره تحصیلی است. بیشتر انجمنهای حقوقی در کانادا گواهینامه صلاحیت NCA را برای ورود به فرآیند پذیرش وکالت خود مورد قبول قرار میدهند. الزامات اضافی برای وکالت در کانادا توسط کمیته ملی اعتباربخشی برای همه استانهای کانادا (به جز کبک) تعیین میشود.
شش امتحان برای ارزیابی صلاحیت حقوقی فارغ التحصیلان حقوق خارج از کانادا توسط کمیته ملی اعتباربخشی در نظر گرفته شده است. در واقع، این امتحانها به عنوان بخشی از فرآیند اعتبارسنجی مدرک حقوقی در کانادا، برای معادلسازی مدرک حقوقی در کانادا بررسی میشوند. (مبانی حقوق کانادا، حقوق کیفری کانادا، قانون اساسی کانادا، قانون اداری کانادا، مسئولیت حرفهای کانادایی و تحقیق و نگارش حقوقی)
در کنار شش موضوع اصلی، قانون شکنجه، قانون قرارداد و قانون اموال نیز مورد توجه قرار میگیرند و برای ارزیابی صلاحیت حقوقی فارغ التحصیلان حقوق خارج از کانادا اهمیت دارند.
در سالهای اخیر، تعداد دامپزشکان خارجی که به کانادا مهاجرت کردهاند، به طور چشمگیری افزایش یافته است. اما بیشتر این افراد از دانشکدههایی که توسط شورای آموزش انجمن پزشکی دامپزشکی آمریکا (CEAVMA) تایید نشدهاند، فارغ التحصیل شدهاند. به همین دلیل، آنها برای کسب مجوز دامپزشکی در کانادا، باید مدرک خود را معادلسازی کنند و در آزمون مجوز دامپزشکی آمریکای شمالی (NVLE) و آزمون مهارت بالینی شرکت کنند.
برای قبولی در این آزمونها، باید مهارت خود را به زبان انگلیسی نشان داد. به دلیل اینکه کالجهای دامپزشکی کانادا استانداردهای آموزشی بسیار بالایی دارند، آزمونهای مجوز دامپزشکی و مهارت بالینی در کانادا بسیار دشوار و طاقت فرسا هستند.
در واقع، دولت کانادا برای اطمینان از توانایی و صلاحیت دامپزشکان آموزش دیده خارجی، به دنبال این است که این دامپزشکان به اندازه فارغ التحصیلان دانشکدههای دامپزشکی معتبر در آمریکای شمالی، واجد شرایط باشند. لذا این آزمونها به عنوان بخشی از فرآیند اعتبارسنجی دامپزشکان خارجی در کانادا، برای معادلسازی مدرک دامپزشکی و دریافت مجوز دامپزشکی در کانادا، مهم و ضروری هستند.
دانشجویان ایرانی که مدرک دامپزشکی دارند، برای تبدیل و تأیید مدرک خود به مدرک دامپزشکی کانادا، باید در آزمونهای مشخصی شرکت کنند. این آزمونها برای معادلسازی مدرک دامپزشکی و دریافت مجوز دامپزشکی در کانادا، ضروری هستند.
Basic and Clinical Sciences Exam: این آزمون برای ارزیابی دانش و توانایی دانشجویان در زمینه علوم پایه و بالینی دامپزشکی است.
Veterinary Skills Training and Enhancement Program: یک برنامه آموزشی در کانادا است که به دامپزشکان خارجی کمک میکند تا مهارتهای بالینی خود را بهبود بخشند و با نظام سلامت حیوانات کانادا آشنا شوند.
V.L.E: مخفف Veterinary Licensing Exam است و یکی از آزمونهایی است که برای دریافت مجوز دامپزشکی در کانادا برگزار میشود.
Restricted License under supervision: به مجوز محدود تحت نظارت اشاره دارد. به عنوان مثال، برای دریافت این مجوز دامپزشکان خارجی با مدرک دامپزشکی غیر کانادایی، باید به مدت محدودی تحت نظارت دامپزشکان کانادایی کار کنند.
Clinical Proficiency Examination: این آزمون برای ارزیابی توانایی دانشجویان در مهارتهای بالینی دامپزشکی و درمان حیوانات است.
C.J.E: مخفف Clinical Judgement Exam است و این آزمون برای ارزیابی توانایی دانشجویان در تشخیص بیماریها و تصمیم گیری در مورد درمان حیوانات است.
لازم به ذکر است که فرآیند تبدیل و تأیید مدرک دامپزشکی به مدرک دامپزشکی کانادا برای دانشجویان ایرانی پنج سال طول میکشد.
برای ارزیابی و تأیید مدرک پرستاری خود در کانادا، به عنوان یک پرستار متخصص (RN)، پرستار عملی دارای مجوز (LPN) یا پرستار متخصص روانپزشکی (RPN)، باید ابتدا در خدمات ملی ارزیابی پرستاری (NNAS) ثبت نام کنید. NNAS اعتبار مدرک شما را با سیستم آموزشی کانادا مقایسه میکند.
در مرحله بعد، باید در آزمون پرستاری تخصصی کانادا (CRNE) شرکت کرده و موفق شد، تا بتوانید به عنوان پرستار متخصص در کانادا کار کنید. آزمون پرستاری تخصصی کانادا شامل مباحث مهمی مانند ارتباط بیمار-پرستار، مدیریت بیماریهای مزمن، پرستاری در بخشهای مختلف مانند بخش جراحی، اورژانس، مراقبتهای اولیه، مراقبت از کودکان، و پرستاری در بخشهای ویژه مانند پرستاری قلب و عروق و مراقبت از بیماران سرطانی است. در کل، آزمون پرستاری تخصصی کانادا بسیار دشوار و مهم است و برای کار در حوزه پرستاری در کانادا، ضروری و الزامی است.
در کانادا، مسئله معادلسازی مدارک تحصیلی برای افرادی که تحصیلات خود را در خارج از کانادا اخذ کردهاند به اهمیت ویژهای میرسد. این موضوع برای دانشجویان بینالمللی بسیار مهم است که قصد دارند در کانادا تحصیل کنند یا برای افرادی که به دنبال شغل در کانادا هستند. برای این منظور، در کانادا سازمانها و موسساتی به عنوان مراکز ارزیابی و تشخیص معادل مدارک تحصیلی فعالیت میکنند.
اگر در مورد روند مهاجرت به کانادا و نحوه گرفتن ویزای تحصیلی در کانادا اطلاعاتی کافی ندارید، بهتر است با مشاوران موسسه حامی مهاجر مشورت کنند.