راهی بهتر برای کشف فرهنگ هند از طَریق غرق شدن در جشنواره های هندی نیست. به جرات میتوان هند را نماد "وحدت در عین تفاوت" نامید، زیرا فرهنگ این کشور سرشار از تفاوتهای گوناگون در زمینههای زبانی، مذهبی، غذایی و فرهنگی است. آنچه که به این تفاوتها زیبایی بیشتری میبخشد، جشنواره های هندی است که در آن پیروان هر مذهب، فرقه و ... فرصت پیدا میکنند تا عقاید و رسوم خود را به زیبایی در معرض دید دیگران قرار دهند. جاهای دیدنی هند و دیدنی های هند را میتوانید در مقاله های دیگر مطالعه کنید.
برترین جشنواره های هندی
جشن دیوالی هند
جشن Diwali یکی از فستیوال های هند به مدت چهار روز در آغاز سال نو هندو برگزار میشود. به جرات میتوان نام دیگر این جشن را جشن روشنایی یا جشن فانوس نامید. در این روز مردم هندوستان شمع یا فانوسهایی روشن میکنند و همه در جشنهای محلی آتشبازی میکنند، زیرا در مذهب هندو آتش بسیار مقدس است و آتش نمادی از پیروزی خدا بر شیطان و یا روشنی بر تاریکی میباشد.
هر روز از جشنواره دیوالی افسانۀ خود را داراست. اولین روز از جشنواره ناراکا چاتورداسی نام دارد و به شکست دادن شیطان ناراکا توسط لرد کریشنا و همسرش اشاره دارد. آماواسیا دومین روز از جشنواره دیوالی است که به پرستش لاکشمی اختصاص دارد و او در این روز آرزوهای مریدان خود را برآورده میکند. همچنین در این روز از افسانۀ لرد ویشنو یاد میشود که با اندام کوتولۀ خود بالی را شکست و او را به جهنم فرستاد. بالی اجازه داشت تنها یک روز در سال به زمین بازگردد تا میلیونها چراغ روشن کند و تاریکی و جهالت را با نور عشق و دانایی از بین ببرد. روز سوم به نام کارتیکا شودا پادیام همان روزی است که بالی به لطف لرد ویشنو اجازه خروج از جهنم و بازگشت به زمین را پیدا میکند. روز چهارم یاما دویتیا نام دارد و در این روز خواهرها، برادران خود را به خانهشان دعوت میکنند.
برخی دیوالی را فستیوالی پنج روزه عنوان میکنند چون جشن دهانتراس که دو روز قبل از فستیوال نورها برپا میشود را با آن یکی میدانند. دهان به معنی ثروت و تراس به معنی سیزدهمین است و این جشن را برای پاسداشت ثروت و کامیابی برگزار میکنند. دیوالی هرساله در ماه اکتبر و نوامبر برگزار میشود. این جشن در یکی از افسانههای قدیمی هند به نام رام و سیتا ریشه دارد.
جشن اُونام هند
جشن Onam یکی از سنتیترین و زیباترین جشنواره های هندی میباشد. جشن اُونام در منطقه کرالا به مدت ده روز بعد از برداشت محصول برگزار میشود. بهنوعی این جشن سپاسگزاری مردم بخصوص کشاورزان از خدا برای برداشت محصولات میباشد که تمام اعضای خانواده در آن شرکت دارند. مردم در طول این جشنواره ، به پرستش پنجمین خدای هندویی یعنی واناما میپردازند. رقص و میهمانی و خوشگذرانی، ورزشها و بازیهای مختلف و مسابقات قایق رانی با قایقهای ماری شکل باعث میشود شما گذر زمان را حس نکنید و فقط لذت ببرید. اما جالبترین و محبوبترین مراسم برای شما رقص ببر خواهد بود. بیشتر از ۶۰۰ نفر بدن خود را به شکل ببر نقاشی کردهاند و با این گریم زیبا رقص ببر انجام میدهند. این جشن در اگوست یا سپتامبر برگزار میگردد.
جشن رنگ یا هولی
جشن Holi که در بین تمام مردم دنیا به جشن رنگ هندی معروف است یکی از هیجانانگیزترین جشنواره های هندی هم برای مردم هندوستان و هم برای گردشگران است که در پایان زمستان برگزار میگردد. هندوها در این روز آداب مذهبی خاص "پوجا" را اجرا میکنند، اما هیجان اصلی را در خیابانهای هند خواهید دید. در این مراسم رنگ پاشی نشانه شادی مردم هند به ادامه زندگی و در واقع خرسندی از پیروزی نیکیها بر بدیهاست و پاشیدن پودرهای رنگی، سطلها و بادکنکهای پر از آب رنگی بر روی یکدیگر از نشانههای این جشن سنتی در هند است.
این روز در هند بسیار ویژه است چون همه قوانین و محدویتهای اجتماعی به مدت یک روز لغو میشود؛ بنابراین برگزاری این جشن کاملاً منحصر به فرد است و تنها روزی است که در آن تفاوت طبقاتی، عقیده، رنگ، موقعیت و غیره کنار گذاشته میشود. اگرچه جشن هولی که یکی از جشنواره های هندی است، دو روز به طول میانجامد، اما هندوها از روزها قبل به پیشواز این جشنواره میروند. دقیقا یک شب پیش از هولی، مردم در مکانهای عمومی و پارکها، نزدیک به معابد و دیگر مناطقی روباز خرمنهای آتش برپا میکنند و به دور آن چرخ میزنند. هولیکا داهان (Holika Dahan) یا چوتی هولی (Chhoti Holi) با الهام از آتشی که هولیکا برای برادرزادهاش برپا کرد و حقهای که به او زد و وی را درون آتش کشاند برگزار میشود.
جشن گانِش هند
جشن گانش چاتورتی به مدت یازده روز به مناسبت زادروز تولد خدای مذهب هندو لُرد گانش که نماد آن فیل هست، در حیدر آباد مرکز ایالت آندرا پرادش برگزار میشود. در روز اول مجسمههایی با شمایل فیل در هر خانه و مکانی آراسته میشود و در روز یازدهم بهعنوان نمادی از خدای گانش، یک مجسمه فیل بزرگ مزین شده را در خیابانها به حرکت درمیآورند و برای همراهی او به معبد هندو مردم رقص و آواز مخصوص جشن را اجرا میکنند. شکستن نارگیل به مثابه یک قربانی گیاهی،حمل مشعل روی سر و خمل مجسمه ای از گانش در مسیری تا معبد هندو ها از مراسمی است که در این جشنواره شاهد آن هستیم. در پایان این جشنواره همراه با رژه و پایکوبی مجسمههای گانش را در دریاچه غوطه ورمیکنند و مردم از آب دریاچه مینوشند و معتقدند که آبی که گانش در آن غوطهور شده باشد شفا بخش است. این جشنواره هرسال در اگوست یا سپتامبر برگزار میشود.
جشنواره خدایان ناواراتری و دوسهرا
واژه ناواراتری در زبان سانسکریت به معنای 9 شب است؛ ناوا یعنی "نه" و راتری یعنی "شبها". این جشنواره به مدت 8 شب و نه روز ادامه خواهد داشت. نه روز اول این جشن به خدای ناواراتری Navaratri که مادر خدایان هندو میباشد برگزار میگَردد. به طوری که با رقصهای خاص ازجمله رقص چوب معروف هندیها مردم نه روز را به جشن میپردازند. روز دهم که به نام Dussehra است، مربوط به جنگ لُرد راما با همراهی دورگا بر ضد نیروی شیطانی ماهیشاسورا Mahishasura میباشد. برای مراسم مجسمه بزرگی از دورگا بوجا را باسنت رقص و آواز به رود گانگس برده و غسل میدهند. در حین مراسم انواع رقصهای سنتی، داستانسرایی و نمایشهای مذهبی برگزار میگردد. جشن ناواراتری در اواخر سپتامبر و یا اوایل اکتبر برگزار میشود. در بخش شرقی هندوستان، این جشن با نام دورگان پوجا به اجرا درمیآید.
کریشنا جانماشتامی یا گوویندا
این فستیوال هندویی در گرامیداشت زادروز لرد کریشنا برگزار میشود. جشنواره کریشنا جانماشتامی، فستیوال کمنظیری است که طی آن مردم به پایکوبی، آوازخوانی، تهیۀ غذاهای سنتی، تزئین خانههایشان، بازدید از معابد و اجرای نقش لرد کریشنا میپردازند. یکی از جاذبههای دیدنی این جشنواره ، شکستن ظرف سفالی داهی هیندی است که حاوی کشک بوده و در ارتفاع بالایی آویزان است. مردم با قرارگیری روی همدیگر، برجهای انسانی میسازند و نفر بالایی سعی میکند با شکست ظرف سفالی، کشک آن را روی زمین بریزد. گروه برنده، جوایز و هدایای بسیاری دریافت میکند. این جشنواره، نمادی از کارهای بازیگوشانۀ دوران کودکی لرد کریشنا است که عادت داشت با دوستانش، لبنیات همسایهها را دزدیده و بخورد. این جشنواره در سرتاسر هند برگزار میشود، اما در ماتورا و ورینداوان از محبوبیت بیشتری برخوردار است. جشن کریشنا هرسال در ماه اگوست یا سپتامبر برگزار میشود.
جشن پوشکار
جشنوارۀ شتر پوشکار، یکی از پرطرفدارترین جشنواره های هندی است. در گذشته، این جشنواره مختص حیوانات دامی و چارپایان بود که طی آن گاو، گوسفند، شتر و دیگر حیوانات دامی خرید و فروش میشدند. اما امروز، علاوه بر موارد یاد شده، این جشنوارۀ ۵ روزه شامل فعالیتها و سرگرمیهای دیگری مانند مراسم ازدواج و مسابقات "سبیل" نیز میشود. از جمله جدیدترین بخشهای اضافه شده به این جشنواره میتوان به برگزاری مسابقهی کریکت بین مردم محلی پوشکار و گردشگران اشاره کرد. مردم در این جشنواره اقدام به فروش صنایع دستی خود میکنند. جشنوارۀ شتر پوشکار با یک مسابقۀ شتردوانی و نیز پخش موسیقی آغاز میشود. جشن پوشکار هرسال در اکتبر و نوامبر برگزار میگَردد.