تفلیس و باتومی دو شهر معروف گرجستان هستند که بیشتر گردشگران، این دو شهر را برای سفر انتخاب می کنند. تفلیس در قرن پنجم میلادی و توسط واختانگ یکم پادشاه گرجستان باستان یا همان ایبریا بنیانگذاری شده و به سبب چشمههای آب گرم آن، تْبیلیسی (مشتق از واژه تْبیلی به معنای گرم؛ منسوب به چشمههای آب گرم تفلیس) نام گرفته است. از آنجایی که تفلیس یکی از مراکز مهم فرهنگی اسلام به شمار میآمد، با نام عربی خود یعنی طفلیس مشهور شد و تا چندی پیش نیز در اکثر زبانها تفلیس یا تیفلیس شناخته میشد. سپس به خواستۀ دولت گرجستان، نام این شهر به نام اصلی آن تغییر یافت، اما همچنان در ایران، ترکیه، آلمان، قزاقستان و کشورهای عربی "تفلیس" نامیده میشود. با این حال باستان شناسان شواهدی پیدا کردند که نشان از وجود تمدن در هزاره چهارم پیش از میلاد در این منطقه دارد.
جاهای دیدنی تفلیس
کلیسای جامع تثلیث
کلیسای جامع تثلیث تفلیس که به عنوان سامبا هم شناخته میشود، مطمئناً یکی از شناخته شدهترین جاذبه های گردشگری تفلیس و کلیسای اصلی ارتدوکسهای گرجی است. این کلسیا از ۲ نقطه نظر میتواند جالب باشد: اول اینکه سومین کلیسای جامع ارتدوکس بلند دنیا است و دوم اینکه نماد ملی گرجستان است. کلیسای جامع تفلیس ، از ۹ کلیسای کوچکتر ساخته شده است که ۵ تا از آنها در یک قسمت بزرگ زیرزمینی قرار گرفتهاند. فضای کلی این کلیسا ۵۰۰۰ متر مربع و ارتفاع آن از کف زمین تا بالای صلیب، ۱۰۵۵ متر است. این سازه مذهبی شامل چند قسمت می شود از جمله برج ناقوس، اقامتگاه اسقف، صومعه، مرکز آموزش علوم دینی، اقامتگاه هایی برای خدمه و مکان هایی فرهنگی همچون کارگاه و کتابخانه.
قلعه ناریکالا
در قلب قدیمیترین محله شهر تفلیس به نام آبانتوبانی، یک قلعه بسیار قدیمی وجود دارد که قلعه ناریکالا نامیده میشود. قدمت این اثر باستانی به قرن چهارم میلادی و دوران حکمرانی ایرانیان بر این سرزمین باز میگردد. این قلعه پارسی در قرن چهارم با نام اصلی شوریس سیخه (به معنای قلعه ناامیدی) بنا شد. قلعه ناریکالا یا قلعه مادر در زمان حمله مغول ها وظیفه دفاع از مرزهای ایران را داشت و بخش هایی از قلعه نیز به عنوان زندان و سیاهچال مورد استفاده قرار می گرفت. در حیاط این قلعه یک کلیسا کوچک به نام سنت نیکلاس ساخته شده است. قدمت این کلیسا تاریخی به قرن دوازدهم میلادی باز می گردد.
پل صلح
پل صلح در تفلیس، پایتخت گرجستان پلی کمانی شکل و مخصوص پیاده روی است و یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری شهر به شمار میرود. این پل بر فراز رودخانه کورا کشیده شده و منطقه شهر قدیمی تفلیس را به پارک رایک وصل میکند. طراحی این پل شیبه موجودات دریایی است و در بالای آن یک گنبد شیشهای قرار دارد که در شب با هزاران لامپ ال ای دی میدرخشد. شب که میشود پل حال و هوایی دیگر به خود میگیرد؛ به غیراز چراغهای بالا، نرده شیشهای پل هم که در سراسر طول پل کشیده شده با ال ای دی های کم قدرت روشن میشوند و زیبایی چشم نوازی به پل میدهند.
حمامهای سولفور تفلیس
شهر قدیمی یکی از زیباترین مناطق دیدنی تفلیس است ، حمام های سولفور متعددی که در آن وجود دارد یکی از دلایل جذب گردشگران هستند. آب گرم گوگرددار این حمام ها علاوه بر اینکه برای برخی بیماری ها از قبیل رماتیسم جنبه درمانی دارند، بسیار آرامش بخشند. در زمان های پیشین محبوبیت حمام های سولفور به قدری رواج داشت که حدود 60 حمام ساخته شد که محلی برای دید و بازدید و حتی معرفی و پسند کردن دختران دم بخت بوده است. امروزه تعداد 5 حمام بعد از مرمت قابل استفاده هستند که زیباترین آنها حمام اربیلیانی Orbeliani می باشد که به حمام آبی نیز معروف است. چهار حمام سولفور دیگر نیز به نام صاحبان خود Bebutov، State، Sumbatov، وZubalov نام دارند. بنای این حمام ها به سبک شرقی کلاسیک بوده و سقف آنها گنبدی شکل است که در مرکز آن شیشه ای برای عبور نور قرار دارد. این حمام ها دو بخش عمومی و خصوصی دارند. حمام های عمومی حوضچه و حمام های خصوصی بصورت وان های مجزا هستند که هزینه ای به مراتب بالاتر دارند. می توان با پرداخت هزینه اضافه تر از خدمات ماساژ نیز بهره برد.
خیابان روستاولی و مجسمه آزادی
خیابان روستاولی که قبلا به اسم خیابان گولوین شناخته می شد از خیابان های مرکزی تفلیس است که به اسم شاعر قرن ۱۲ گرجستان «شوتا روستاولی» نامگذاری شده است. وجود ساختمان های دولتی، عمومی، فرهنگی و تجاری بسیار در طول این خیابان و در نردیکی اش باعث شده که این خیابان مهمترین خیابان شهر شود، خیابانی که از میدان آزادی شروع می شود و ۱/۵ کیلومتر طول دارد و ساختمان هایی مثل ساختمان سابق پارلمان گرجستان، تئلتر اپرای ملی گرجستان، کلیسای کاشوتی، موزه سیمون جاناشیا، هتل بیلتمور و … در آن قرار دارد.
مجسمه زیبایی که هم اینک در قلب میدان آزادی برافراشته شده است اثر هنری بی نظیری متشکل از سنگ گرانیت و ترکیبات طلا و برنز می باشد که در ارتفاع 35 متری قرار دارد و از بسیاری از نقاط شهر قابل تماشاست. این مجسمۀ جورجیس مقدس است که طراحی آن را مجسمه ساز معروف زوراب تِسِرتِلی بر عهده گرفت.
کلیسای متخی
کلیسای متخی در کنار رودخانه کورا قرار دارد و به عنوان مدخل اصلی شهر تفلیس به شمار میرود. منظره کلیسای متخی به همراه مجسمه اسب سوار Vekhtang Gorgasali در زیر آن را میتوان به عنوان یکی از مهمترین مناظر دیدنی در تفلیس نام برد. این کلیسا از اهمیت خاصی در تفلیس برخوردار است و درست در زمانی که این شهر توسط وختانگ بنیان نهاده شد؛ کلیسای متخی به عنوان پنج کیسای اول این شهر ساخته و مورد استفاده قرار گرفت.
موزه ملی گرجستان
موزه ملی گرجستان در تفلیس از به هم پیوستن چندین موزه و گالری به وجود آمده و هر انچه که از یک موزه انتظار داشته باشید از کتاب های قدیمی گرفته تا آثار نفیس چوبی و شیشه ای و همچنین ابزار آلات جنگی در آن یافت می گردد . موزه ملی گرجستان که از بزرگترین موزه های موجود در این کشور است با گالری ها و سالن های مختلف سالانه گردشگران زیادی را به سوی خود می کشاند و آثار نفیس و ارزشمندی از ادوار مختلف را برای آنان به نمایش می گذارد . این موزه که از جاذبه های گردشگری گرجستان به شمار می آید گنجینه ای عظیم و با ارزش از دوران قاجاریه و هخامنشی ایران را نیز در خود گنجانده و نقاشی های مربوط به هنرمندان ایرانی را در معرض دید عموم قرار داده است .
از دیگر دیدنی های تفلیس میتوان به پارک آبی جینو پاردایس، سد ژینوالی، شهر قدیمی تفلیس، تله کابین تفلیس، تئاتر گابریادز، کارتلیس ددا، کلیسای اسمیندا سامبا، کلیسای سیونی، معبد امتاتسمیندا، مرکز تفریحی فونیکولار تفلیس، شهربازی متاتسمیندا و بام تفلیس اشاره کرد.
غذاهای محلی تفلیس
غذای محلی یکی از بهترین گزینه در سفر محسوب میشود، چرا که یکی از بهترین بخشهای سفر، خوردن غذای سنتی آن محل است.
پوری
همه غذاهای گرجستانی با نان همراه هستند. نان جز اصلی غذا است. نان مخصوص گرجستان نانی است که در تنورهای پخت نان سنتی که تونز نام دارد، پخته میشود. این تنورها همانند نیمه بالای گلدانها از خاک رس ساخته شدهاند. در ته تنور آتش روشن میکنند و حرارت آن همه سطوح تنور را پوشش میدهد. خمیر نان را روی سطح تنور قرار میگیرد و بعد اندک مدتی به رنگ قهوهای در میآید و پف میکند. نان شوتا به راحتی از نان گرجستانی قابل تشخیص است زیرا که شکل مستطیلی و با انتهای تیز دارد.
خاچاپوری
خاچاپوری یا نان پنیر یکی دیگر از وعدههای غذایی گرجستان است. خاچاپوری انواع گوناگونی دارد که هر کدام مربوط به منطقه خاصی است. یکی از آنها ایمرول خاچاپوری است که به شکل دایره است و در داخل آن پنیر میریزند. نوع دیگر خاچاپوری، مگرول خاچاپوری است که شبیه ایمرول خاچاپوری است اما با این تفاوت که درون آن کره و پنیر میریزند. نوع دیگر خاچاپوری شامپورز است که خمیر و پنیر مخلوط را به سیخ میکشند و مثل کباب میپزند و نوع دیگری از نان پنیرهای گرجستانی خاچاپوری قوریلی است. این نوع از نان پنیر مخصوص منطقه گوریا است که درون آن تخم مرغ پخته شده قرار میدهند و بیشتر در کریسمس سرو میشود.
بادریجیا نایگویت
یکی دیگر از پیشغذاهای محبوب گرجستانیها بادریجیا نایگویت است. بادمجان را به صورت برشهای نازک و دراز سرخ میکنند تا نرم و قهوهای شود. سپس پودر گردو، سرکه و ادویهجات را به آن اضافه میکنند و سپس به صورت رول در میآورند.
چاکاپولی
یکی دیگر از خورشتهایی که در گرجستان سرو میشود، خورشت چاکاپولی است. چاکاپولی به طور سنتی با گوشت بره درست میشود اما میتوان از گوشت گوساله نیز درست کرد. نوشیدنی، سس آلو سبز، گشنیزو ترخون عطر و طعم خوبی به این غذا میدهد.
متسوادی
متسوادی، یک سیخ کباب گوشت گوساله یا بره است که نماد یک ضیافت واقعی در گرجستان به شمار میآید. در مناطق و همچنین فصول مختلف، گوشت انتخاب شده برای تهیۀ متسوادی تفاوت دارد اما روش طبخ آن کم و بیش همانند است. بعد از کباب کردن گوشت، آن را در مخلوط پیاز ورقه شده نازک و آب انار ریخته و هم میزنند. گوشت داغ کمی پیاز را کاراملی میکند و آب انار در ترکیب با آب گوشت حالت یک سس نسبتاً اسیدی را به خود میگیرد.
خینکالی
اگر در منو به دنبال غذایی مقرون به صرفه و در عین حال اصیل میگردید دست روی خینکالی بگذارید. خینکالی یک جور دامپلینگ و از غذاهای ملی گرجستان است و درون لقمۀ خمیری شکلاش پر از گوشت و ادویه است هر چند که گاهی برای پر کردن آن از موادی مثل سیب زمینی، پنی رو قارچ هم استفاده میشود.
آجاپصندلی
اگر رژیم گیاهخواری دارید میتوانید روی این غذای سنتی و محبوب حساب ویژهای باز کنید. تنوع سبزیجات به کار رفته در این غذا آن را به غذایی مقوی و پر از ویتامین تبدیل کرده که حسابی پر انرژی است. مواد لازم برای تهیۀ این غذا گوجه فرنگی، بادمجان، سیر، فلفل دلمه، ادویه و گشنیز است. گاهی در این غذا از فلفل قرمز و سیب زمینی هم استفاده می شود که طعم بینظیری به آن میدهد.