جیپور ، یکی از شهرهای مهم و تاریخی کشور هند ، در ایالت راجستان است که ریشه تاریخی سلطنتی جامعه این کشور را به نمایش میگذارد. جیپور ، شهری است که به رنگهای زنده، خیابانهای باریک و بیشتر از همه یادمانهای تاریخی مسحور کنندهاش شناخته میشود. این شهر که به خاطر سازههایی که از ماسه سنگ صورتی ساخته شدهاند، به شهر صورتی نیز شهرت دارد و بازدیدکنندگان، محققین و عاشقان تاریخ را از هر گوشه جهان به سمت خود میکشد. به عنوان یکی از سه راس مثلث طلایی گردشگری هند در کنار دهلی و آگرا ، جیپور یکی از برجستهترین شهرهای توریستی جهان است. بهترین زمان برای سفر به جیپور در ماههای زمستانی است، یعنی از اوایل نوامبر تا فوریه و این فصل، شلوغترین فصل گردشگری در جیپور است.
تاریخچه جیپور
اسم این شهر از نام «مهاراجه جای سینگ دوم» گرفته شده، کسی که بعد از مرگ پدرش در ۱۱ سالگی به قدرت رسید و در سال ۱۷۲۷ جیپور را تاسیس کرد. «جای سینگ» بعد از مشورت با معماران بسیار برای طراحی شهر، ساخت آن را در سال ۱۷۲۶ شروع کرد و ۴ سال زمان برد تا خیابانهای اصلی و قصرها درست شود. شهر به ۹ بخش مختلف تقسیم شد، ۲ بخش شامل ساختمانهای دولتی و قصرها و ۷ قسمت بعدی برای استفاده عمومی بود. در هنگام پادشاهی «ساوای رام سینگ» شهر به افتخار ورود شاهزاده ولز به رنگ صورتی رنگآمیزی شد. بعدها خیابانهای زیادی در همین رنگ باقی ماندند و به شهر برای همیشه ظاهری صورتی دادند. در قرن ۱۹ جمعیت شهر ناگهان رشد زیادی کرد و به ۱۹۰ هزار نفر رسید.
فستیوال های جیپور
یکی از دلایلی که باعث میشود گردشگران به جیپور سفر کنند، شرکت در فستیوالهای متعدد آن است. دو تا از جشنواره های هندی مهم و مشهور در جیپور برگزار میشود. یکی فستیوال فیل و دیگری فستیوال بادبادک. فستیوال فیل، جشنی برای گرامیداشت این حیوانات جذاب است. فیلها برای این مراسم به زیبایی رنگآمیزی میشوند و از خیابانها عبور میکنند. چوگان فیلها و رقص فیلها از دیگر رویدادهای خاص این فستیوال است. این جشن یکروزه، درست یک روز قبل از روز مقدس هولی در ماه مارس برگزار میشود. دیگر فستیوال جذاب جیپور، فستیوال بادبادکها است که در جریان آن، هزاران بابادک رنگی بر فراز شهر به پرواز در میآیند. این فستیوال جذاب در روز ۱۴ ژانویه برگزار میشود و اولین روزی است که خورشید در نیمکرۀ شمالی میدرخشد.
جاهای دیدنی جیپور
قصر شهر
قصر شهر، یکی از دیدنی های هند در مرکز شهر جیپور است که محل اقامت مهاراجه در آن بوده است. این بنا، ترکیبی قابل ملاحظه از معماری راجستانی و مغول میباشد. این مجموعه دارای چندین کاخ به نامهای چاندرا ماهال، مبارک ماهال، بنای کاخ، موکوت محل، کاخ ماحارانی، دیوان عام، دیوان خاص، موزه شهر و بناهای دیگر است.
قلعه جاگار (جایگراه)
این بنا بر روی بلندای تپه ای به نام چیل کاتیلا ساخته شده است و مشرف به دریاچه مائوتا و قلعه آمیر میباشد. این قلعه در طول سالیان شاهد هیچ گونه شکستی نبوده است و به خاطر همین به آن لقب "قلعه پیروزی" نیز دادهاند. نکته جالب دربارۀ این قلعه و دژ نظامی، سالم ماندن معابد، منابع آب و مجموعههای مسکونی داخل آن میباشد. این قلعه در راستای شمال به جنوب حدود 3 کیلومتر میباشد و توسط جادهای مخصوص به قلعه آمیر متصل میشود. بزرگترین توپ جنگی جهان یا جیوانا هنوز هم در مجموعه قرار داشته و بازدیدکنندگان برای تماشای آن به این بنا هجوم میآورند.
جال محل
کاخ شناور جال محلی یکی دیگر از جاهای دیدنی هند در جیپور است. این قصر به نظر یک طبقه میآید اما در واقع ۴ طبقه دیگر آن در زیر آب است! دیوارههای سنگی قصر میلیونها تن آب را از قصر دور نگه میدارند و ملات آهک خاصی که در آنها به کار رفته برای بیش از ۲۵۰ سال مانع از نفوذ آب به داخل قصر شده است. جذابترین قسمت این بنا بام آن است که در ساخت آن از سبک کلاسیک و فانتزی استفاده شده و هدف از ساختش نشان دادن ثروت و بزرگی پادشاه به دیگران بوده است. در طراحی قصر از کنده کاریهای زیادی استفاده شده و آن ۲۰ ستون هم نقش زیادی در زیبایی قصر دارند. هر دروازه طاقدار، بالکن و راهرو با کنده کاریهای مرمرین تزئین شده و هر کدام از 20 ستون بنای یادبودی از خانواده سلطنتی راجا جای سینگ هستند. در داخل این قصر هیچ اتاقی نیست و فقط از یک عمارت کلاه فرنگی و باغ تشکیل شده، باغی که رو به دریاچه قرار دارد که پر از گلهای سنبل و یاسمن است.
رصدخانه جانتار مانتار
جانتار در زبان سانسکریت به معنی وسیله و مانتار نیز به معنی محاسبه است. در این رصدخانه می توانید انواع وسایل ستاره شناسی و محاسباتی را در سایز های بسیار بزرگ ببینید. این رصد خانه بزرگترین سنگ تابش خورشیدی را در خود دارد و جزء میراث یونسکو محسوب میشود. رصد خانه بزرگ جانتار مانتار که توسط سینگ دوم ساخته شده، 19 ابزار برای اندازه گیری زمان، پیش بینی انفجار، ردیابی موقعیت ستاره های بزرگ هنگامی که زمین به دور خورشید می چرخد، تعیین پراکنش سیاره ها، و تعیین ارتفاع اجرام آسمانی و دیگر ابزار شتاره شناسی و نجوم را در خود جای داده است.
قلعه آمیر
قلعه آمر جیپور که در زبان عامیانه به قلعه آمیر یا حتی آمبر نیز خوانده می شود ، قلعۀ با شکوهی نه تنها در جیپور بلکه در کل راجستان میباشد. قلعه امبر و جایگار به عنوان یک ساختمان در نظر گرفته میشوند و یک راه زیرزمینی این دو قلعه را به هم وصل میکند، راهی که به نظر میآید در زمان جنگ و حمله دشمنان به عنوان راه فرار استفاده میشده است. این قلعه بر روی تپه آراوالی قرار دارد و توسط "راجا من رینگ اول" یکی از نه وزیر بزرگ دربار اکبر ساخته شده هرچند که بعدها پادشاهان دیگر این قلعه را بزرگتر کردند. معماری خیره کننده این قلعه ترکیبی از معماری هندی و مغولی است و از سنگ ماسههای قرمز و مرمر درست شده است. یکی از محبوبترین جاذبههای قلعه امبر، حکاکیای معروف به گل جادویی است که بر روی یک سنگ مرمر روی ستون شیش محل قرار دارد. بر روی این سنگ مرمر ۶ طراحی زیبا شامل گل لوتوس، دم شیر، عقرب، مار کبری، دم ماهی، ذرت و خرطوم فیل حکاکی شده که برای دیدن این طراحیها باید قسمتهای مختلف این سنگ را با دست بپوشانید تا بتوانید همه این طراحیها را ببینید.
از دیگر دیدنی های جیپور میتوان به موزه آلبرت هال، باغ وحش جیپور، اِلِفَنتَستیک، معبد برلا مندیر، قلعه ناهارگار ، معبد گاویند دوجی، معبد لاکشمی نریان، عبادتگاه گالتاجی و هاوا محل اشاره کرد.
غذاهای محلی جیپور
دال باتی چورما
این غذا در واقع تلفیقی از سه غذای متفاوت است و آن را میتوان مشهورترین غذای شهر صورتی نامید. باتی، توپهای خمیری است که با آرد تهیه میشود و آن را در روغن فراوان محلی سرخ میکنند و آن را با دال نوش جان میکنند. دال نوعی عدس است که در آشپزی هندی زیاد استفاده میشود. چورما غذایی شیرین و مسطح است که با آرد تهیه میشود و همراه با این غذا سرو میکنند. هیچ مهمانی یا عروسی در راجستان بدون سرو کردن این غذای مشهور و لذیذ، برگزار نمیشود.
Ghevar
از غذاهای شیرین که به طور سنتی در جشنوارۀ تیج تهیه میشود. این شیرینی از روغن، آرد و شربت شکر درست میشود و انواع مختلفی دارد.
پیاج کاچوری
این غذا برای اولین بار در شهر جوداپور درست و بعد به صبحانهای محبوب در کل راجستان تبدیل شد. این غذا از سیب زمینی و پیاز درست میشود که آن را در نان یا خمیری گذاشته و در روغن زیاد سرخ کرده. این اسنک خوشمزه را با نوعی ترشی پر ادویه میخورند.
گاته کی سبزی
از غذاهای اصیل راجستان که پای مواد لازم آن آرد نخودچی است. این غذا دامپلینگهای آرد نخودچی است که با سس تند خورده میشود.
ماوا کاچوری
ماوا کاچوری یک دسر متفاوت است. این دسر مخصوص ایالت راجستان است که آن را به فرهنگ و غذای خاص و غنیاش میشناسند. این دسر نوعی خمیر مخصوص دارد که با ترکیبی معطر از یک نوع فرآوردۀ لبنی مخصوص هندی و انواع مغزها پر میشود.
گاجاک
این شیرینی خشک را با دانه کنجد تهیه میکنند. این دانههای کنجد در یک شربت مخصوص پخته میشوند و در لایههای نازک خشک میشوند. برای مدت طولانی میتوان این شیرینی را نگه داشت و به همین دلیل برای اینکه بهعنوان سوغات خریداری کنید، انتخاب خوبی است.
Ker Sangri
سابقۀ تهیه این غذا به دوران خشکسالی راجستان برمیگردد. سبزیجات مورد استفاده در این غذا حتی در آبوهوای فوقالعاده خشک راجستان رشد میکردند. اهالی منطقه از آنها برای تهیۀ غذا استفاده و انواع ادویه به آن اضافه کردند. نتیجۀ نهایی، غذای لذیذی بود که هنوز هم در جیپور رایج است.
بازارهای جیپور
خرید در بازارهای رنگارنگ شهر سرزنده جیپور ، تجربهای متفاوت است. فهرست این بازارها آنقدر بلندبالا و بیانتها است که میتوانید آنقدر خرید کنید تا از پا بیفتید.
بازار جوهری
جایی است که میتوانید جواهرات نقره، طلا و سنگهای قیمتی راجستان را از آن تهیه کنید.
بازار تریپولیا
بیش از هر چیز به خاطر زیورآلات سنتیاش میشناسند. تنوع قابل توجهی از النگوهای رنگارنگ هندی را میتَوانید از این بازار بخرید. البته به غیر از زیورآلات، سوغاتیهای دیگری مثل انواع پارچههای سنتی در این بازارچه عرضه میشود.
بازار چاندپول
برای گستره وسیعی از دست سازههای مرمری، به سمت این بازار بروید.
بازار کیشانپول
اینجا یکی از بهترین مناطق شهر برای خرید است و بهترین صنایع دستی چوبی را به عنوان سوغات میتوانید اَز این بازار بخرید.
بازار نهرو
در بازار نهرو میتَوانید بهترین منسوجات و لباسهای رنگارنگ سنتی را پیدا کنید. یکی اَز محصولات خاص و پرطرفداری که در این بازار عرضه میشود، کفشهای خاصی به نام جوتی است که دارای طرحها و رنگهای متنوع است.
بازار سیره دیوری
برای گشت و گذار و تماشای ویترین مغازهها بسیار مناسب است. بهترین نقطۀ شهر برای خرید محصولات چرمی تهیه شده از چرم شتر است.
بازار باپو
اگر به دنبال لحافهای سنتی جیپوری، روتختی و کوسن میگردید بازار باپو بهترین منطقه برای جستجو است.
خیابان میرزا اسماعیل
در این خیابان میتوانید انواع ظروف و اشیای سفالی را بِخرید.
