آگرا از شهرهای هند است که با بهرهمندی از تاریخی پربار، از اصلیترین دیدنی های هند محسوب میشود. آگرا سومین شهر بزرگ هند در ایالت اوتار پرادش است. این شهر درکنار رودخانه یامونا (جمنا) قرار گرفته و از دهلی پایتخت هند، با قطار تنها دو ساعت و نیم، با ماشین ۴ ساعت و با هواپیما ۳۰ دقیقه فاصله دارد. قدمت سکونت اولیۀ بشر در این منطقه به قرنهای بسیار دور باز میگردد. از طرفی آغاز پیدایش شهر و ترقی در این منطقه به قرن ۱۶ مربوط است، دورانی که این شهر پایتخت امپراتوری مغول محسوب میشد. آگرا بزرگترین تولیدکنندۀ کفش در کشور هند محسوب میشود. دین غالب ساکنین این منطقه هندوئیسم است، در حالی که اسلام در جایگاه بعدی قرار میگیرد. فستیوال تاج ماهوتساو که یکی از جشنواره های هندی است هر سال در ماههای فوریه یا مارس، در شهر آگرا، برای یادآوری خاطرات دوران قدیمی مغول برگزار میشود.
جاهای دیدنی آگرا
تاج محل
تاج محل آرامگاه "ارجمند بانو بیگم" ملقب به ممتازمحل همسر محبوب "شاه جهان" پنجمین پادشاه گورکانی یا مغولی هند بود. این بنا به دستور شاه جهان برای نشان دادن عمق علاقه و عشق خود به ممتاز محل ساخته شده است. داستان بنای این مجموعه عمارات مجلل که در وسط آن گنبد تاج محل چون نگینی میدرخشد، بر ارزش تاریخی این شاهکار هنری افزوده است. بلیت ورودی تاج محل، شامل تخفیفی برای بازدید از سایر جاذبههای آگرا است. به عنوان مثال اگر امروز بلیت تاج محل را تهیه کنید، تا پایان روز مهلت دارید تا از سایر جاذبههای آگرا، با تخفیف بازدید کنید. این تخفیف تنها یک روز اعتبار دارد. پیشنهاد عالی برای استفاده از این تخفیف راهکاری بسیار ساده است، ابتدا بلیت تاج محل را خریداری کنید و به سایر جاذبههای آگرا سر بزنید و سپس در انتهای روز به تاج محل برگردید و اوقات فراغت خود را در این محیط زیبا بگذرانید. سه دروازه برای ورود به تاج محل وجود دارد: یک دروازه در شرق، یکی در غرب و دیگری در جنوب. برای گرفتار نشدن در شلوغی بهتر است از درب جنوبی وارد محوطه شوید.
قلعه سرخ یا قلعه آگرا
قلعه سرخ یکی دیگر از جاهای دیدنی هند میباشد. این دژ سرخ در ۲٫۵ کیلومتری از بنای خواهری خود یعنی تاج محل قرار گرفته است و به دلیل فضای مسطح بین این دو بنا، به راحتی از قلعۀ آگرا میتوان تاج محل را مشاهده کرد. قلعه آگرا به شکل یک هلال است و توسط دیوارهایی با ماسه های سرخ رنگ (علاقع اکبرشاه به سنگ ماسه سرخ) و به ارتفاع ۲۱ متر و به طول ۴/۲ کیلومتر محصور شده است و همچنین اطراف دیوارها خندقی وجود دارد که به رودخانه یامونا متصل است و تکه الماس مشهور کوه نور نیز در این قلعه نگهداری میشود. دروازههای دهلی و لاهور دو دروازه قابل توجه قلعهاند. دروازه لاهور به نام دروازه عمار سینگ نیز مشهور است. دروازه با اهمیت دهلی که در بخش غربی قلعه قرار گرفته، بزرگترین دروازه قلعه و شاهکار زمان سلطان اکبر است. هر دو دروازه در حدود سال ۱۵۶۸، جهت افزایش امنیت قلعه و به عنوان دروازه های رسمی سلطان ساخته شدند. از آنجا که هنوز بخش شمالی قلعه در دست ارتش هند است، استفاده از دروازه دهلی برای عموم ممکن نیست. گردشگران از دروازه عمار سینگ وارد قلعه میشوند.
کاخ جهانگیر
این کاخ توسط امپراطور اکبر برای پسرش جهانگیر ساخته شده است و بزرگترین اقامتگاه خصوصی در قلعه آگرا میباشد . بعد از مرگ امپراطور اکبر، تاج و تخت به جهانگیر رسید و در نهایت او در کاخ اقامت می نمود . کاخ جهانگیر یکی از اولین سازه هایی است که از محلی کاملا نظامی به کاربرد دیگری به عنوان کاخ مجلل تغییر کرد. از نظر معماری، کاخ جهانگیر معماری ترکیبی از سبک هندی و آسیای مرکزی دارد، تضادی به سبک معمولی مغول که در زمان شاه جهان ایجاد شده بود . یکی دیگر از ویژگی های قابل توجه در این کاخ با شکوه ، اثر نقاشی فضای داخلی آن است که یک قطعه نادر از مکتب نقاشی بوندلا، یک نوع منحصر به فرد از نقاشی زینتی در هند میباشد .در مقابل کاخ، حوض جهانگیر قرار دارد که برای حمام جهانگیر مورد استفاده میشده است.
خاص محل
قصر مرمرین هشت ضلعی فوقالعادهای است که شاه جهان هشت سال واپسین عمرش را در آن زندانی شده بود و درست در جایی قرار داشت که از آن به تاج محل، مقبره همسرش خیره میشد.
مسجد جامع آگرا
مسجد جمعه یا مسجد جامع آگرا در هند یک شاهکار بزرگ قرن هفدهم میلادی مغول محسوب می شود که توسط جو و فضای بازارهای شلوغ و پر ازدحام آگرا احاطه شده است. این مسجد با معماری چشم گیرش مفتخرانه در قلب یک بازار سنتی و پر انرژی قرار گرفته است. گردشگران می توانند در این مسجد در حالی که در میان نماز گزاران هستند به تماشای تزئینات هنری و زیبای آن بپردازند. لازم به ذکر است که این مسجد، قدیمی ترین مسجد آگرا بوده و شاه جهان امپراتور مغول آن را به احترام و افتخار دخترش، جهان آرا بیگم در سال ۱۶۴۸ میلادی ساخته است.
شهرک سیکاندرا
این شهرک در نزدیکی شهر آگرا واقع است و آرامگاه جلالالدین محمد اکبر سومین و بزرگترین پادشاه دودمان گورکانیان هند در آن ساخته شده است. آرامگاه اکبر که به نام منطقه یعنی سیکاندرا آوازه دارد در گسترهای نزدیک به ۱۱۹ جریب یا ۴۸۲۰۰۰ مترمربع ساخته شده است. مصالحی که در آرامگاه اکبر شاه آگرا به کار رفته شده از ماسه و سنگ قرمز میباشد.همچنین این بنا دروازهای بسیار بزرگ و چهار مناره مسقف شبیه به منارههای تاج محل دارد. بروی مزار شاهاکبر ۹۹ نام خدا حک شده است.
مقبره اعتماد الدوله
مقبره اعتمادالدوله یک آرامگاه مغولی در شهر آگرا است که اغلب به عنوان جعبه جواهر یا تاج کوچک شناخته میشود. بخش عمده بنا از سنگ ماسه سرخ با دکور مرمر سفید و مشابه مقبره همایون در دهلی و مقبره اکبر در سیکاندرا است. این آرامگاه به دستور نورجهان همسر جهانگیرشاه برای پدرش میرزا قیاس بِگ، یک امیر ایرانی در تبعید که از شاه لقب اعتمادالدوله گرفته بود ساخته شد.
غذاهای محلی آگرا
آشپزی و غذا محلی آگرا به خاطر چرب بودن، استفاده از کاری و ادویههای فراوان، آجیلها و میوههای خشک بسیار تحت تاثیر غذاهای مغولی بوده است.
پسنده
پسنده به زبان اردو به معنای «مورد علاقه» است که اشاره به گوشتی دارد که در تهیه غذا استفاده میشود. پسنده اصالتاً از گوشت بره تهیه میشود به این صورت که تکههای باریک گوشت را در مایهای (که از ماست، پودر فلفل، سیر و مقدار زیادی ادویه تهیه میشود) به مدت ۴ یا ۵ ساعت میخوابانند. سپس گوشتهای طعمدار را در قابلمهای از پیاز، گشنیز، فلفل، و گاها دارچین یا فلفل سیاه به مدت ۳۰ دقیقه سرخ میکنند. برای چاشنی بیشتر به غذا گوجه یا بادام (که در این صورت به آن پسنده بادام گفته میشود) اضافه میکنند. این غذا را با نان یا برنج سرو میشود. امروزه به جای گوشت بره از گوشت مرغ یا میگو نیز استفاده میکنند.
کورما یا قورمه
کورما کلمهای به زبان اردو و به معنای تفت آبپز (تفت دادن گوشت و سبزیجات در روغن و پخت آرام در مقدار کمی آب) است و ریشه در آشپزی مغول دارد. عطر و بوی عجیب کورما به خاطر ترکیب ادویههای مختلف، ماست و خامه است. در آگرا معمولاً از گوشت بره یا گاو برای تهیه این غذا استفاده میشود اما در برخی مناطق دیگر گوشت مرغ را جایگزین میکنند. نسخه گیاهخواهخواری کورما را ناواراتان کورما مینامند که در آن از پنیر کوتاژ (نام دیگر این پنیر، پنیر کلبه است) به جای گوشت استفاده کرده و با آجیل سرو می کنند.
نرگسی کوفته
نرگسی کوفته غذایی مخصوص گیاهخواران است که از پنیر ریزشده و سیبزمینی تهیه میشود. پنیر و سیب زمینی را با هم ترکیب کرده و به شکل پوره درمیآورند، سپس به آن ادویه اضافه میکنند. این مخلوط معطر را به شکل توپهای کوچک درآورده و در آرد میغلتانند. سپس در روغن معمولی یا روغن حیوانی سرخ کرده و در آخر با سس یا هر چاشنی دیگری سرو میکنند.
کاچوری
اچوری نوعی اسنک معطر هندی است که در دیگر نقاط آسیای جنوبی نیز تهیه میشود. کاچوری در بخشی از آگرا صبحانه اصلی مردم به شمار میرود. برای تهیه این غذا نان سرخشده را با ماش یا سیبزمینی معطر پر میکنند. معمولا این غذا را با سیبزمینی کاری یا رایتا (نوعی چاشنی تهیه شده از ماست و سبزیجات پخته یا خام) سرو میکنند. کاچوری را به عنوان پیشغذا یا یک میانوعده میل میکنند.
دالموت
از دیگر غذاهای مخصوص آگرا دالموت است که از نوعی لپه به نام moth bean یا yellow gram یا عدس تهیه میشود. برای تهیه این غذا عدسهای سرخشده را با آجیل، ادویه و روغن ترکیب میکنند.
مراکز خرید آگرا
بهترین بازارهای صنایع دستی و محصولات هنری هند در آگرا واقع شدهاند. اگر به صنایع دستی و پوشاک گلدوزی شده علاقه داشته باشید، آگرا بهترین جا برای خرید آنها است.
- آشوک (Ashok Mall)
- اوماکس ودینگ (Omaxe Wedding Mall)
- تی دی آی (TDI Mall)
- پسیفیک تاج (Pacific Taj Mall)
- بازار راجا کیماندی (Raja ki mandi)
- بازار سادار (Sadar)
- بازار ناولخا (Naulakha)
- بازار کیناری (Kinari)
