از اسناد بایگانی و نتیجه پژوهش پژوهندگان و منابع تاریخی و علمی، معلوم می‌شود که اولین موزه "تاجیکستان" در زمان شوروی در شهر باستانی "خجند" ایجاد شده است. برخی از منابع علمی، زمان ایجاد آن را سال 1926 و برخی از آثار رسمی حکایت از ایجاد اولین موزه "تاجیکستان" در سال 1931 در شهر باستانی و تاریخی خجند دارد. آغاز فعالیت موزه‌ای یا کار موزه‌ای در "تاجیکستان"، به فردی به نام "حاجی عتیقه خجندی" برمی‌گردد که وی آثار تاریخی گوناگون را جمع آوری و در مقبره مشهور "شیخ مصلح الدین" در شهر خجند به نمایش می‌گذاشت. در اواخر دهه 20 قرن بیستم میلادی، وقتی که فعالیت‌های گوناگون علمی (طبیعت شناسی و تاریخی) آغاز شد، برای رشد فعالیت موزه‌ای، کمک بسیاری شد.
موزه ی ملی تاجیکستان، موزه ای است که در شهر دوشنبه واقع شده است. شهری از تاریخی ترین شهر های این کشور با قدمت. این موزه در چندین سطح تقسیم بندی شده است و هر قسمت آن قسمتی از تاریخ این کشور را بیان می کند. اشیا و آثار باستانی این موزه از قدمت تاریخی بالایی برخوردار هستند و برخی نیز اشیای بسیار گران بهایی هستند که همین امر موجب پراکندگی نگهبانان این موزه می شود. تمامی اشیای باستانی و تاریخی این منطقه در طی قرون تا به امروز در این موزه ی ملی به نمایش در آمده است. این موزه نگهدار هزاران سال تاریخ این کشور جذاب است.
به گالری هنر نور واقع در هتل هیات ریجنسی دوشنبه خوش آمدید. گالری هنر نور یکی از برجسته ترین مجموعه های هنری عمومی را در دوشنبه به نمایش می گذارد. نمایش های آن شامل آثار استادان برجسته تاجیکستان مانند فرخ نگماتزاده ، اراج اولیموف ، بهروم اسماتوف ، الیوس ممدزانوف ، ماکزود میرموخامدوف ، عبداللو اوبیدالهف ، بهروز ذبیروف و دیگران است. گالری هنر نور همچنین از جواهرات و فرش های دستباف منحصر به فرد مزین به سنگهای نیمه قیمتی ، پارچه های آدرا یا اطلس (پارچه ایکات) ، فرش های دستباف ، طیف گسترده ای از سوغات ملی و محصولات صنایع دستی تاجیکستان ، مانند تابلوهای چوبی ، جعبه جواهرات ، سفال ، لباس ساخته شده از منسوجات سنتی دستباف ، موزائیک های فلورنتین و موارد دیگر تشکیل شده است.
طبق یک گفته معروف ، هنر منعکس کننده زندگی است. بنابراین برای آشنایی بیشتر با فرهنگ شرقی و مردم ، به گالری هنر نور مراجعه کنید تا معنای واقعی هنر را در این موزه ی به شدت شیک دریابید.
این موزه دارای چهار طبقه نمایشگاه در زمینه زمین شناسی ، گیاهان و جانوران تاجیکستان و همچنین آثار باستانی و بازسازی های تاریخی است. موزه ی ملی آثار باستانی گرجستان یک برگ برنده در این کشور محسوب می شود. موزه ای که سالانه هزاران نفر را از سراسر تاجیکستان و سراسر جهان به خود و آثار باستانی قیمتی درون خودش جذب می کند. آثار باستانی منتخب از فرهنگ های زرتشتی ، بودایی ، هلنیستی ، اسلامی و پامیر در دو طبقه نمایش داده می شوند.
بهترین مجسمه ی بودا در نیروانا است ، یک مجسمه 13 متری بودا که در دوره کوشان (500 میلادی) ساخته شد. نشانگرهای تدفین ، سرامیک ، ملیله ، عاج حکاکی شده و سایر مصنوعات نشان دهنده ترکیبی غنی از فرهنگ های تأثیرگذار در تاجیکستان در دوره های مختلف است.
این موزه از سه‌شنبه تا شنبه برای عموم قابل ملاقات است و در روزهای یکشنبه و دوشنبه بسته است. هزینه پذیرش 50 پول تاجیکستان است. راهنماهای تور با زبان تاجیکی ، روسی و انگلیسی در دسترس هستند (بسیار توصیه می شود. کافه ها و رستوران ها در نزدیکی خیابان رودکی وجود دارند که برای ریلکس شدن شما پس از ملاقات این موزه بسیار ضروری است.
این موزه قطعا بزرگترین موزه در تاجیکستان نیست. اما ارزش آن را دارد که حداقل یکبار اینجا را ویزیت کنید و غرق در طراحی این موزه ی زیبا شوید. طراحی معماری در خارج بسیار زیبا است. فروشگاه هدایا در داخل گزینه های بسیار مناسبی برای سوغات دارد.
در طبقه همکف مجسمه بزرگی از قهرمان شهر تمور ملک وجود دارد و نمایشگرهای متنوعی از جمله لباس و مدالهای جنگ جهانی دوم و همچنین پرتره های تاریخی قدیمی در این موزه موجود است. نمایش های طبقه پایین ، از جمله نقاشی های دیواری بزرگ که زندگی اسکندر بزرگ را به تصویر می کشد را از دست ندهید. همچنین بخشی از تاریخ آریایی ها با تعدادی مجسمه و یادگار ایرانی وجود دارد. فروشگاه هدایا سوغاتی این موزه با کیفیت تر از آنچه در بازارها پیدا می کنید است.
پسر گورمینج و رهبر گروه موسیقی افسانه ای "شمس" ، ایکبول زاوکیبکوف اکنون این موزه را اداره می کند. بازدیدکنندگان برای اجرای زنده موسیقی های مشهور تاجیک می توانند بلیت تهیه کند و از نوای زیبای نوازندگان برخوردار شوند. این موزه کوچک است. اما مملو از آلات موسیقی است. آلاتی که هر کدام پیشینه ای تاریخی دارند. سازهای این موزه بیشتر سازی های هنرمند تاجیکی "پامیر مکس" است اما دارای سازهای دیگری از سراسر جهان نیز است.
نوازندگان دوستانه شما را با هم همراهی می کنند و از شما می خواهند تا با آن ها موسیقی ها را همخوانی کنید. تورلیدرهای این موزه تایلندی و روسی صحبت میکنند و برخی نیز در شرایط خاص انگلیسی صحبت می کنند. نوازندگان گروه محلی سامو در این موزه کنسرت برگزار می کنند و در صورت تمایل می توانید از قبل صندلی برای خودتان رزرو کنید. این سبک موسیقی محلی تاجیک و پامیری است که با سازهای محلی آواز می خوانند و پخش می کنند که در دره های پامیر نیز هنگام عبور از بزرگراه پامیر شنیده می شود.
استان پنجی کنت تاریخ زیادی دارد ، اما تمدنهای باستان تا مدتها قبل نابود شده اند که تعداد زیادی از آنها باقی نمانده است. این موزه راه بسیار خوبی است برای نشان دادن آثاری که از تمدن های قدیمی تاجیکستان به جای مانده. این موزه کوچک دارای آثار باستانی از میراث جهانی سرازم و همچنین اطراف آن است. یک اتاق به شاعر رودکی اختصاص دارد که در اینجا به دنیا آمده است.
اگر وقت و تمایل دارید ، می توانید روزها در زیبایی این موزه ی گرانبها متحیر شوید و به گردش در اینجا بپردازید. کلونی آرتیست یک گوهر در زمینه ی موزه ی تاجیکستان است. این یک مجموعه قدیمی است که دارای یک آپارتمان دو طبقه اتحاد جماهیر شوروی در مرکز شهر است. گروهی از هنرمندان تصمیم گرفتند این آپارتمان دو طبقه را به استودیوهای شخصی خود تبدیل کنند. این یک استودیوی کار است.
آثار مجسمه سازی ، نجاری ، نقاشی و موارد دیگر در این موزه وجود دارد. این موزه در خیابان عمر واقع شده است و اطراف آن مملو است از کافه ها و رستوران های متعدد که غذاهای خوبی ارائه می دهند.
موزه کمال خوزندی ، شاعر قرن چهاردهم پارسی که به افتخار او نیز این موزه خوزندی نامیده شده است ، کمتر در مورد خوجندی و بیشتر درباره زندگی سنتی در تاجیکستان است. این خانه شامل یک حیاط سنتی است که دارای اتاق هایی است که به بسیاری از کارکردهای زندگی در آن دوره اختصاص یافته است. محله های زنان ، مناطق مردانه ، اتاق مطالعه دانشمندان ، آشپزخانه ، اتاق خواب و معاشرت ، هرکدام مجموعه مشخصی از مبلمان دارند.
تظاهرات هنری از بافندگی پارچه اطلس و همچنین اتاق هایی در مورد زندگی خوزندی وجود دارد. درمجموع ، موزه ای کاملاً زیبا و خوش ساخت است که نه تنها زندگی کمال خوجندی را توصیف می دهد ، بلکه زندگی مردم در دوره او را نیز توضیح می دهد و درباره ی جزئیات زندگی آنان اطلاعاتی می دهد.
این موزه، یک موزه کوچک اما آموزنده است. موزه بیبی خانم می تواند مانند هر موزه منطقه ای مملو از آثار باستانی باشد و نمایشگاه هایی از زندگی باستانی در منطقه را نشان دهد. بیشتر آنها به زبان انگلیسی مسلط نیستند. اما اگر با زبان تاجیکی با آن ها صحبت کنید، می توانید از آنچه در آنجاست و داستان های آن ها ، حس خوبی کسب کنید. هزینه ورود بسیار ارزان است و بازدید از کل موارد احتمالاً فقط یک ساعت یا بیشتر طول خواهد کشید.
این موزه در ایسفارا واقع شده است. در موزه ی طب سنتی تاجیکستان دو درخت غول پیکر وجود دارد که دارای اطلاعات زیادی از علم پزشکی هستند. اطلاعاتی هرچند قدیمی ولی مدرن. تمامی مواد اولیه ی طب سنتی نیز از این دو درخت بزرگ به دست می آید و برای بسیاری از اهداف درمانی به کار گرفته می شوند. این مکان، موزه ای بسیار آموزنده است و ارزش بازدید را دارد.